Opis
Kminek zwyczajny (Carum carvi) to dwuletnia roślina, która w pierwszym roku tworzy rozetę pierzastych liści, w drugim zaś wysoką łodygę zakończoną białymi, baldachowatymi kwiatami. Z kwiatów powstają owoce – brunatne, wydłużone rozłupki, zawierające po dwie niełupki. Występuje pospolicie w wielu krajach Europy, Afryki i Azji. W Polsce jest pospolity. Rośnie na miedzach, łąkach i przydrożach. Jest jedną z najstarszych przypraw znanych człowiekowi. Już w starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie dodawany był do potraw z roślin strączkowych aby ułatwić ich trawienie. Stosowany był także w średniowiecznej Europie. Do dziś ma istotne znaczenie w kuchniach wielu regionów świata. Ceni się go także ze względu na walory lecznicze. Nasiona kminku zawierają olejki eteryczne, flawonoidy, kwasy organiczne, olej, garbniki, żywice, woski i inne. Kminek ma słodkawy, ciepły zapach i smak lekko piekący, podobny do anyżu i kopru włoskiego.
Zastosowanie w kuchni. Kminek jest polecany jako przyprawa do dań ciężko strawnych, smażonych i zawierających dużą ilość tłuszczów. Idealnie nada się do domowego pasztetu i kiełbasy, tłustego pieczonego mięsa wieprzowego, kaczki i gęsiny. Świetnie komponuje się też z kapuśniakiem, grochówką, zupą ziemniaczaną i grzybową. Jest doskonałym dodatkiem do wypieku pieczywa, bułek, pasztecików, krakersów i sucharów. Kminkiem przyprawia się też sery, omlety, dania z ryżu, z makaronu i warzyw. Stosuje się go również do aromatyzowania likierów i wódek.
Kminek należy dodawać do potraw pod koniec gotowania, ponieważ długie gotowanie uwalnia z niego gorzki smak.
Właściwości lecznicze. Owoce kminku zwyczajnego działają podobnie jak owoce kopru i anyżu – wiatropędnie, pobudzają wydzielanie soków trawiennych oraz są środkiem poprawiającym smak, m.in. leków. Kminek stosuje się w nadmiernej fermentacji jelitowej, przy wzdęciach, kolce jelitowej, utraci apetytu. Czasami może wykazywać nieznaczne działanie moczopędne i żółciopędne. Występujący w olejku lotnym karwon działa toksycznie na robaki jelitowe. Poza tym kminek z racji swoich właściwości mlekopędnych zalecany jest matkom karmiącym. U niemowląt karmionych mlekiem matki działa wiatropędnie.
Sposób użycia.
Napar mlekopędny. Aby go uzyskać należy 1 łyżkę zmiażdżonych owoców kminku zalać wrzątkiem i parzyć pod przykryciem około 15 minut. Pić 3 razy dziennie po szklance naparu.
Kojący napar z dodatkiem mięty i rumianku. 1 łyżeczkę kwiatów rumianku, 2 łyżeczki liści mięty, 1 łyżkę zmiażdżonych owoców kminku zalać szklanką wrzątku i parzyć 15 minut pod przykryciem. Pić ciepły napar 3 razy dziennie po szklance płynu.
Informacja o alergenach: Może zawierać gorczycę, seler, pszenicę, gluten, soję, sezam, migdały, orzechy ze względu na konfekcjonowanie w zakładzie produktów zawierających w.w. alergeny.
Sposób przechowywania: Przechowywać w suchym, chłodnym i zacienionym miejscu.
